Techniek

Molen De Jager is een stellingmolen, gebouwd in 1850 (zie geschiedenis). Stellingmolen wil zeggen dat de wieken voor de molenaar bereikbaar zijn via een stelling. De vlucht van de molen is 18,50 meter. Dat betekent dat de wieken van de molen een lengte van 18,50 meter hebben.

De molen is ingericht met twee koppels maalstenen, een regulateur en een buil. Een koppel zogenoemde blauwe stenen en een koppel kunststenen. De blauwe steen wordt gebruikt om tarwe mee te malen. De steen is gemaakt van basaltlava afkomstig uit de Duitse Eifel. De steen wordt in één stuk uitgehakt. De naam kunststeen wil zeggen dat de steen is samengesteld uit verschillende soorten kleine stukjes natuursteen die als het ware aan elkaar gelijmd zitten. Deze steen werd veelal gebruikt om veevoer te malen of breken.

Om de maalsteen schoon te kunnen maken en te scherpen kan de steen worden opgetild met een zogenoemde steenkraan. (foto) Scherpen betekent het (opnieuw) uithakken van de groeven die in de steen zitten. Deze slijten tijdens het malen. De groeven (kerven en uitslag in jargon) zijn belangrijk tijdens het malen. Ze breken, malen, koelen en transporteren het meel.

Om de juiste fijnheid van het meel te regelen kan de molenaar de molenstenen verder van elkaar halen of juist dichter bij elkaar zetten. (uitlichten en bijsteken) Als de molen sneller draait gaat het graan ook sneller door de steen, de steen moet worden bijgestoken. Als de molen iets langzamer draait gaat het graan minder snel door de steen; de stenen mogen weer iets verder van elkaar. Dat kan de molenaar met de hand doen maar het kan ook automatisch door de regulateur. (foto) Als de molen sneller draait gaan de bollen verder naar buiten. Door een stangenstelsel wordt de steen bijgestoken.

Als de tarwe is gemalen tussen de molenstenen ontstaat tarwemeel. De bakker maakt daar volkorenbrood van. Voor het maken van wit brood, pannenkoekenmeel of cakemeel moet de zemel (het vliesje van de tarwekorrel) en de gries (niet volledig uitgemalen tarwe) uit het meel worden gehaald zodat de bloem overblijft. Dit wordt gedaan in de buil. (foto) In de buil draait een grote zeeftrommel die wordt aangedreven door de molen. De bloem en later de gries valt door het gaas en de zemelen blijven over.

Bekijk voor de technische gegevens de pagina van molen De Jager op de molendatabase.